Thaum txais tau rab ntawv caw, ntawv hu ntaw tub ceev xwm peb yuav ua le cas?

Peb muaj ntau tug tsum tub ceev xwm ua ntawv caw, ntawv hu (giấy triệu tập, giấy mời) moog nraag xav ua hauj lwm raws li: Kj tau moog peg qaab teb rau qaum teb, moog koom ib lub rooj saab laaj nyob rau nraag nroog, moog seb kwv tij txawv teb chaws lug, koj tsev neeg nyuav lug ntseeg tshab….Yog li thaum txais tau dlaim ntawv ntaw peb yuav moog los sis tsi moog. Hab thaum twg tub ceev xwm muaj cai ua ntawv caw, ntawv hu peb moog nrug lawv ua hauj lwm.
1. Leej twg muaj chei lug ua hab xaa dlaim ntawv, ntawv caw hu ntawd tsua kj los sis lwm tug ?
Raws le cov nqei 129,133,135,137 nyob rau hauv phau “Kev cai ua phem txhum cai 2003” (Bộ luật tố tụng hình sự)
1.1. Điều tra viên được phân công thụ lý chính điều tra vụ án được ký giấy triệu tập bị can tại ngoại để hỏi cung, triệu tập và lấy lời khai người làm chứng, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án theo kế hoạch đã được Thủ trưởng hoặc Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra được phân công chỉ đạo điều tra vụ án duyệt.
Tug ceev xwm tau phaib haujlwm lug tshawb nrhav qhov tseeb nyob rau ntawm ib rooj  plaub ntug muaj chai lug sau tsaab ntawv hu, ntawv caw “giấy triệu tập, giấy mời” : Tug txhum cai nyob hauv rooj plaub, tug ua pov thawj, tug neeg tsaus tsim txom, tug koom teg los sis tug paub txug.
 Yog le ntawd tub ceev xwm tsuas tau cai siv dlaim ntawv hu, ntawv caw  (giấy triệu tập, giấy mời) thaum rooj plaub ntawd  twb raug foob hab nws tau cob hauj lwm lug tshawbrhav qhov tseeb ntawm roojplaub ntawd xws li: Tug txhum cai nyob hauv rooj plaub, tug ua pov thawj, tug neeg tsaus tsim txom, tug koom teg los sis tug paub txug.. Thaum ntawd cov neeg tsaus hu yuav tsum tau moog ntsib tug tub ceev xwm. Tsis taag le, yog koj yog ib tug ua pov thawj koj muaj cai lug kom cov tub ceev xwm ntawd npaj qhov nyaj txas moog lug rawg li cov nqai lug muaj nyob rau hauv fau kev cai “ua txhum cai 2003”.
2. Giấy triệu tập được giao trực tiếp cho người làm chứng hoặc thông qua chính quyền xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi người làm chứng cư trú hoặc làm việc. Các cơ quan, tổ chức đó có trách nhiệm tạo điều kiện cho người làm chứng thực hiện nghĩa vụ.
Trong mọi trường hợp, việc giao giấy triệu tập phải được ký nhận. (Pheem 2, nqei 133, tshooj XI phau kev ua phem txhaum cai 2003)
 Ib qho ntxiv nyob hauv Pheem 2, nqei 133, tshooj XI phau kev ua phem txhaum cai 2003. Dlaim ntawv hu, ntawv caw ntawd yuav tsum yog tug tub ceev xwm tau phaib hauj lwm ntawd xaa moog txug tsua tug neeg muaj npe nyob rau hauv dlaim ntawv caw, ntawv hu, los sis tau dlau moog ntawm xã kws tug neeg ntawd nyob. Raws le nuav peb pum tau tas cov tub ceev xwm nyob rau huv xã tsi muaj cai lug ua hab sau tsaab ntawv caw, ntawv hu (giấy mời, giấy triệu tập) ntawd tsua peb los sis ua tsua lwm tug ib yaam nkaus.
 Nyob rau yaav taam sim nuav peb muaj ntau leej tau txais tsaab ntawv hu lug ntawm cov tub ceev xwm huv xã, lawv sau ntawm lub ntsab lug huv luas hauj lwm xws le  “ ca noog tej yaam hauj lwm, ua tej yaam hauj lwm lug txug tawm kj….”  Thaum ntawd peb yuav tsum paub tau tas tsi muaj ib nqei twg nyob rau hauv txuj kev chai tas thaum txais tau tsaab ntawv hu ntawd yuav tsum moog ntsiv cov tub ceev xwm ntawd xwb xwb. 

Rawg le qhov peb pum sau, ob dlaim ntawv hu nuav yeej yog ob dlaim ntawv kws num tswv ua tsi yog cai hab quab yuam tsua peb. Tug công an xã hab phó chủ tịch xã ntawm no nwg tsi muaj feem hab tsi muaj cai yuav lug sau, kos npe tsua ntawm dlaim ntawv hu nuav. Nws twb tsi yog tug kws tau phaib hauj lwm lug tshawb nrhav qhov tseeb ntawm ib tsooj plaun ntug hab ob tug kws muaj npe lug txais ob tsaab ntawv ntawd tsi yog ob tug muaj npe lug moog nyob rau ntawm ib rooj plaub ntug twg. Tsi taag le nyob tsua ntawm lub ntsab lug qhov hauj lwm lawv hu los tsi paub tas lawv hu vim yog dlab tsi, tsuas sau tas “nus tej yaam hauj lwm” . Yog le peb pum tau ob qhov nuav yeej txhum taag nrho tsua txuj cai lawm. Tsi taag le ntawd xwb, tsaab ntawv hu, ntawv caw lawv kom koj moog ntsib cov tub ceev xwm hauv xa tab sis tug tuaj nrug koj ua hauj lwm ho yog cov nyob tom huyện, tom tỉnh tuaj, nuav yog ib qho txhuam cai hab ua tsi ncaaj ncces tsua peb. Yog le ntawv peb txhua tug yuav tsum ncu hab tuav zoo cov kev cai.
 Yog koj moog ntsib lawv lawm koj muaj chai noog tug tub ceev xwm ntawd seb koj muaj pheem le caas lug tsua huv rooj plaub ntug, yog lawv tsi qha koj muaj cai tsi teb lawv tej lu lug nus. Yuav tsum ncu ntsoov tas tshawb nrhav qhov tseeb ntawm ib rooj plaub yog cov tub ceev xwm le, yog le koj kuj muaj cai tsi teb lawv tej lu lug nus txug ntawm koj tug kheej, koj tej phooj ywg…raws le nqei 21 kev cai tswjphwm 2013
Điều 21 Hiến pháp năm 2013
“1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. 
Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn 
2. Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác”
2. Cov nqai lug txwv cov tub ceev xwm nyob rau hauv kev cai “Thông tư 01-2006/TT-BCA”
 Muaj lu lug txwv tsi pub cov tub ceev xwm kws tshawb nrhav qhov tseev nyob rau hauv rooj plaub xws le: Siv dlaim ntawv hu, ntawv caw tsi yog ntawm lub hom phaj zoo, tsi muaj hauv paus hauv ntsig, tsi mauj cai lug kos npe tsua ntawm dlaim ntawv ntawd, siv ntawv hu ntau zag txug ntawm ib lub luag hauj lwm...Cuam tshuam txug ntawm ib pawg, paab los sis ib tug kheej
(Thông tư 01-2006/TT – BCA)
Nghiêm cấm lợi dụng việc sử dụng giấy triệu tập để giải quyết các việc không đúng mục đích, đối tượng, chức năng, thẩm quyền như lợi dụng việc ký, sử dụng giấy triệu tập gọi hỏi nhiều lần về các vấn đề không quan trọng, không liên quan đến vụ án hoặc hỏi đi hỏi lại về một vấn đề mà họ đã trình bày, v.v... làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức, làm mất uy tín cửa cơ quan, tổ chức, cá nhân.
 Raws le ntawd cov công an xã, chủ tịch los sis phó chủ tịch xã tsi tau cai lug kos npe rau ntawm dlaim ntawv hu, ntawv caw ntawd. Tsi taag le ntawd, txuj cai nyob rau hauv no txwv tsi pub tug tub ceev xwm kws lug moog ntshawb nrhav qhov tseeb ntawm ib rooj plaub siv xuv tooj hu los sis kom lwm tug paab hu, has kom tug neeg kws lawv xaav ntsib ntawd tuaj tsib lawv.
 Nyob rau haub dlaim thông tư 01 2006/TT- BCA tseem has ntxiv: “Thaum tug tub ceev xwm tshawv nrhav qhov tseeb ntawm cov teeb meem yuav hu ib tug neeg twg, nwg yuav tau npaaj lub sij hawm kom tsi ua phimlim, poob sij hawm hab tsaus moog lug nta zag lug ntawm tug neeg ntawd. Thaum ua hauj lwm nrug tug neeg ntawd tug tub ceev xwm yuav tsum coj tug zoo cwj pwm, paub cai, tsi pub kob mom, tshev, ntxub ntxaus,tshuav ham lwm tug meej mom.”  Li ntawd, yog peb tsi yog ib tug neeg tau ua txhum kev txhum cai peb yuav tsum tau tuav yug lub sab kom ruaj khov, hais kom cov tub ceev xwm ua hauj lwm rawg le txuj cai tau txim lug.
  Thaum nrug lawv ua hauj lwm tav koj yuav tsum tau dlaum kom zoo dlaim Biên Bảnn, yog muaj nqei, lu lug twg yog tsi yog yaam koj tau has hab koj paub koj yuav tsum muab ntaus cim hab kuam lawv khu dlua tsua. Taag le ntaw, thaum yuav kos npe rau dlaim ntawv, koj kom coppy ib dlaim tsua koj tau ua pov thawj hab koj le maam nrug lawv kos npe ntawm dlaim ntawv ko.
 Ncu ntsoov peb yog cov neeg nyob rau lub ten lub chaw twg peb ua txhua yaam yuav tsum rawg le txuj kev, txuj cai muaj nyob rau hauv lub teb chaws ntawd.
 
                                                                                                                             Zee Xeem Yaaj
​